Als het waar is dat we nog te weinig weten over de toscaanse stad van vòòr het jaar Duizend (archeologische opgravingen hebben hoe dan ook de aanwezigheid van villa’s van romeinse afkomst in Pisa bewezen), is het ook waar dat het tussen de XIe en de XIIIe eeuw zijn maximale pracht bereikte.

Belangrijke Maritieme Republiek (zoals Amalfi, Genua en Venetie), kwam het in het bezit van de tyreense kust dat zich tegenwoordig uitstrekt tussen Portovenere, in Ligurie, en Civitavecchio, in Lazio, alsook een deel van Sardinie en Corsica.

Zijn rijke kooplieden slaagden er zelfs in om met die van Griekenland, Turkije en Egypte te handelen.

Maar zijn dromen van grandeur vervlogen snel onder de druk van Genua en Florence.

Allereerst de nederlaag in de slag bij Meloria (1284) door de genuese vloot en het verlies van de suprematie in de westelijke Middellandse zee, vervolgens, in 1406, na een lang beleg, de definitieve kapitulatie onder de vlag van Florence.

De rebellie in het begin van de XVIe eeuw had weinig nut, tijdens de turbolente periode van de Italiaanse Oorlogen. In 1509 moest Pisa zich nogmaals overgeven aan het florentijnse leger.

Ondanks alles zijn tegenwoordig in de zone genaamd Terzana (of Tersana) de sporen van de republiekijnse arsenalen nog zichtbaar, de plaats waar de boten werden gebouwd die de zeeen zouden bevaren.

Net zoals het iedere vier jaar vanaf de gebouwen en de villa’s van Pisa die op de Arno uitkijken mogelijk is om het spektakel mee te maken van de Regatta van de oude Maritieme Republieken (voor meer informatie lezen we ook het hoofdstuk in deze toeristische gids dat gewijd is aan deze manifestatie).